GPS op de boot hoe werkt dat? Theorie en praktijk

GPS op de boot. Het GPS bestaat uit 24 satellieten die in zes banen om de aarde draaien. De satellieten hebben een globale hoogte van 20.000 kilometer. Uw GPS ontvanger meet de afstand naar de satellieten. De GPS ontvanger moet minimaal 3 satellieten “zien” om uw positie te kunnen bepalen. Wilt u ook de hoogte weten, komt niet vaak voor op zee, heeft u minimaal 4 satellieten nodig. Het Pentagon bepaalt de nauwkeurigheid van het GPS systeem. Op dit moment is de nauwkeurigheid voor civiel gebruik ongeveer 15 meter afwijking . Zorg er echter wel voor dat uw GPS is ingesteld op de goede kaartdatum.

Kaartdatum WGS-84

Omdat de aarde niet perfect rond is, hij lijkt een beetje op een rugbybal, moeten de kaartmakers uitgaan van een bepaald referentievlak. Tegenwoordig wordt het (ook weer) Amerikaanse WGS-84 (World Geodetic System) gebruikt. Op oudere kaarten komt u nog wel het Europese systeem ED-50 tegen. Zorg ervoor dat uw GPS is ingesteld op de juiste kaartdatum. De kaartdatum vindt u op de zeekaart en heeft niets met de productiedatum van de kaart te maken. Het is een soort code.

GPS op de boot in de praktijk niet te nauwkeurig instellen.

Stel u ligt in de haven van Hoorn en u wilt met uw GPS op de boot naar de Compagnieshaven in Enkhuizen varen. U maakt een route door de volgende coördinaten te bepalen en vervolgens op te slaan als waypoint in uw GPS: de Nek-boei, de boei KG 30 en het Naviduct bij Enkhuizen. Tijdens het vaarbewijsexamen doet u dit zo secuur mogelijk, in de praktijk niet. U wilt immers de boei niet overvaren. Daarbij komt dat er meerdere jachten een bepaalde boei of obstakel als waypoint kiezen zodat er meerdere jachten op het zelfde punt (kunnen) afkoersen.

invoeren waypoint (geen examenstof)

We hebben de volgende positie bepaald die we in de GPS als eerste waypoint willen zetten: 52°-36´,6 N 005°-08´,4 E. Uw GPS kan een groot aantal waypoints opslaan. In het menu van uw GPS gaat u naar invoeren waypoint. Voer de breedtegraden in van de Nek-boei. Wij werken met 1 tienden van een zeemijl. Uw GPS werkt met duizenden van een mijl. Geen pijn in uw buik daarover 1 duizendste is gelijk aan 1,8 meter. 1 tiende is 185 meter. Vervolgens voert u de lengtegraden in.
Sla de positie op als Waypoint onder de juiste naam. Dit herhaalt u met de posities van de KG 30 en het Naviduct bij Enkhuizen. Vervolgens gaat u in het menu van uw GPS van de opgeslagen waypoints een route maken.

GPS op de boot
De BRG = 119 graden de COG is 109 graden.
De XTE geeft aan dat u 0.23 nm (Nautische mijl) links van de koerslijn bevindt u moet naar rechts sturen.
SOG = 8.40 mijl DIST = 2.10 mijl; Over 15 minuten bent u bij de Nek-boei. Wel uw koers verleggen naar stuurboord.

In het scherm kunt u aflezen de: (wel examenstof)
BRG	De peiling (bearing) naar het waypoint
COG	De (ware) koers over de grond
SOG	De snelheid over de grond
DIST	De afstand naar het waypoint
XTE	Cross Track Error (wat u van de koerslijn bent afgeweken)

Voor en nadelen GPS op de boot
Nadeel	U moet wel degelijk rekening houden met wind en stroom, zodat u niet teveel van de oorspronkelijk uitgezette koerslijn afwijkt. Zodat u vrij blijft van eventuele wrakken en obstakels.
Voordeel	Bij calamiteiten kunt u direct de positie in het geheugen opslaan door de man overboord knop in te drukken (MOB), zodat u het kustwachtcentrum kunt oproepen via de marifoon en de melding met de juiste positie kunt doorgeven.

Ons advies

Neem GPS aan boord zeker indien u op ruim water gaat varen, absoluut! Maar zorg ervoor dat u niet afhankelijk bent van één systeem. Neem af en toe een kompaspeiling en controleer de uitkomst op uw GPS. Al is het alleen maar om uw vaardigheid bij te houden. En eerlijk is eerlijk het maakt het varen actiever en een stuk leuker.

Meer instructie video’s

Voor de cursus vaarbewijs deel 2 heeft u geen kennis van deel 1 meer nodig. Alleen de vaarregels komen terug. Kijk even naar de korte opfris video over de vaarregels